پالیگان zkEVM، یک راه‌حل مبتنی بر تکنولوژی دانش صفر و قابل تطابق با ماشین مجازی اتریوم، به اتمام اولین به‌روزرسانی اصلی خود با نام “دراگن فروت” رسید. این به‌روزرسانی، که با نام «ForkID5» هم شناخته می‌شود، اولین به‌روزرسانی مهم و اساسی پالیگان zkEVM و پل آن از زمان راه‌اندازی نسخه بتا شبکه اصلی در ماه مارس به شمار می‌رود. در به‌روزرسانی دراگن فروت، بهینه‌سازی‌های گسترده‌تی در این شبکه اعمال شدند؛ این ارتقا به‌منظور افزایش کارایی شبکه و بهبود عملکرد آن بود و شامل موارد از قبیل پشتیبانی از کد دستوری «PUSH0»، که آخرین او‌پی‌کد ماشین مجازی اتریوم و بخشی از هاردفورک شانگهای بود، و همچنین “آرپی‌ال پارسینگ” بود، که فرآیند انتقال داده‌ها بین نودها را در یک فرمت بازیافت‌پذیر و کارآمد استاندارد کرد.
تکنولوژی دانش صفر چیست؟
فناوری دانش صفر(Zero Knowledge) یک راه‌حل رمزنگاری پیشرفته است که تاثیر عمده‌ای بر صنعت بلاکچین و امنیت اطلاعات دارد. از جمله مزایای فناوری دانش صفر عدم افشای اطلاعاتی در مورد محتوای یا خصوصیات داده‌ها است. به عبارتی ساده‌تر، این تکنولوژی یک ماشین مجازی تحت عنوان “zkEVM” است که از شواهد دانش صفر برای تایید داده‌ها استفاده می‌کند بدون اینکه هیچ اطلاعاتی در مورد محتوا یا ویژگی‌های داده‌ها فاش شود. این یک پروتکل مقاوم در برابر سانسور است که محیط اجرای تراکنش شبکه اصلی اتریوم را تکرار می‌کند.
در زمانی که از دانش صفر استفاده می‌شود، این ماشین مجازی از شواهد دانش صفر برای تایید اطلاعات استفاده می‌کند. این ماشین مجازی قوانین و قواعد مشخصی را دنبال می‌کند که توسط شبکه اصلی بلاکچین (به عنوان مثال، اتریوم) پشتیبانی می‌شوند.
ویتالیک بوترین، بنیان‌گذار اتریوم، zkEVMها را به چند نوع اصلی دسته‌بندی کرده است:
نوع ۱: کاملاً معادل اتریوم.
نوع ۲: معادل ماشین مجازی اتریوم (EVM) ولی نه اتریوم.
نوع ۳: مستقل از EVM و به صورت جداگانه عمل می‌کند.
نوع ۴: نزدیک به EVM و از ویژگی‌های آن استفاده می‌کند.
این دسته‌بندی‌ها نمایانگر میزان تطابق و وابستگی هر نوع zkEVM به ماشین مجازی اتریوم و نوع عملکرد آن‌ها در شبکه‌های بلاکچین مختلف هستند.
جوردی بایلینا (Jordi Baylina)، مدیر تیم فنی ساخت Polygon zkEVM، در خصوص این به‌روزرسانی گفت:
این پروژه یک پروژه مهندسی کامل است. ایده این است که با این وسایل الکترونیکی، ما به نوعی یک پردازنده ساختیم. علاوه بر آن، می‌توان برنامه‌ای نوشت که تراکنش‌ها را پردازش می‌کند. این یک دسته کامل از مؤلفه‌ها با تیم‌های مختلف است که در هر یک از این لایه‌ها در این دسته‌ها کار می‌کنند.
توسعه و رقابت در زمینه zkEVM به عنوان یکی از بخش‌های بسیار حیاتی در صنعت بلاکچین به نظر می‌آید. پروژه‌هایی که در حال رقابت برای راه‌اندازی اولین zkEVM کاملاً کاربردی و معادل EVM هستند، به توسعه و بهبود امنیت و کارایی شبکه‌ها و بلاکچین‌ها کمک می‌کنند. برخی از این پروژه‌ها عبارتند از:
۱- Polygon zkEVM
یک پروژه منبع باز است که به تعداد زیادی توسعه‌دهنده اجازه می‌دهد تا با استفاده از این فناوری، هزینه‌های تراکنش را به میزان چشمگیری کاهش دهند. این کاهش هزینه‌ها می‌تواند باعث افزایش اجرای تراکنش‌ها و توسعه برنامه‌های مبتنی بر بلاکچین شود.
۲- zkSync 2.0
یک پروژه فعال در حال توسعه است که در شبکه آزمایشی اتریوم فعالیت می‌کند. این پروژه به توسعه‌دهندگان اجازه می‌دهد تا قراردادهای هوشمند Solidity را بنویسند و از تکنولوژی zkEVM در اکوسیستم اتریوم بهره ببرند.
۳- StarkNET
از تکنولوژی ZK-STARK برای ایجاد پل‌های zkEVM استفاده می‌کند. این تکنولوژی ایمن‌تر از برخی روش‌های دیگر است و امکان انتقال اطلاعات با کمترین افشای اطلاعات را فراهم می‌کند. با این حال، ممکن است برخی محدودیت‌هایی داشته باشد.
۴- Scroll
یک پروژه در حال توسعه است که تاکید بر امنیت و شفافیت دارد. این پروژه قابلیت ترکیب‌پذیری بالا را ارائه می‌دهد و می‌خواهد به بهبود امنیت و شفافیت در شبکه‌ها و برنامه‌های بلاکچین کمک کند.
این پروژه‌ها نشان از تنوع و رقابت در دنیای zkEVM دارند و می‌توانند به توسعه اکوسیستم بلاکچین و بهبود امکانات برنا
تاریخچه راه‌اندازی پالیگان zkEVM
شبکه پالیگان در سال ۲۰۲۱، شبکه Hermez را با قیمت ۲۵۰ میلیون دلار خریداری کرد. بعد از این اقدام، پالیگان راه حل لایه دو اتریوم ZK-rollup خود را تحت عنوان Polygon Hermez در اواسط سال ۲۰۲۲ راه اندازی کرد.
در جولای ۲۰۲۲، پالیگان تغییر نام تجاری Polygon Hermez را به “Polygon zkEVM” اعلام کرد. این تغییر نام نمایانگر تمرکز بیشتر بر روی تکنولوژی zkEVM و پروتکل‌های مرتبط با آن بود.
در نهایت شبکه بلاک‌چینی پالیگان در تاریخ ۱۰ اکتبر تست نت عمومی zkEVM خود را راه‌اندازی کرد. این اقدام مهم به منظور اجرای آزمایش‌ها و ارزیابی کارکرد شبکه به تعداد بیشتری از کاربران بود.
تا به امروز، پالیگان به عنوان یکی از پیشروهای در حوزه فناوری zkEVM شناخته می‌شود و در جهت بهبود امکانات و امنیت شبکه اتریوم تلاش می‌کند.
