اگر به تازگی به جمع سرمایه‌گذاران مالی در بازار ارزهای دیجیتال پیوسته‌اید یا اخبار مرتبط با این بازار را دنبال می‌کنید، حتماً شنیده اید که بیت کوین به عنوان “طلا دیجیتال” شناخته می‌شود. دلیل اصلی این است که بیت کوین همانند طلا، منابع محدودی دارد. به عبارت دقیق‌تر، می‌توان گفت که تعداد کل بیت کوین‌ها محدود و ثابت است و تاکنون حدود ۱۸ میلیون بیت کوین استخراج شده است، اما فقط سه میلیون بیت کوین دیگر برای استخراج باقی مانده است.
زمان تشکیل یک بلاک بیتکوین تقریباً ۱۰ دقیقه است، و هنگامی که یک ماینر موفق به استخراج یک بلاک می‌شود، شبکه مقداری از بیتکوین را به عنوان پاداش استخراج به ماینر اختصاص می‌دهد. این پاداش استخراج در زمانی که اولین بلاک بلاک‌چین بیتکوین توسط ساتوشی ناکاماتو استخراج شد، ۵۰ بیتکوین ارزش داشت. این مقدار در هاوینگ اولین بیتکوین کاهش یافت و به ۲۵ بیتکوین و سپس در هاوینگ دوم به ۱۲.۵ بیتکوین کاهش یافت. آخرین هاوینگ یا همان هاوینگ سوم در تاریخ ۱۴ می ۲۰۲۰ (۲۴ اردیبهشت ۱۳۹۹) در بلاک شماره ۶۳۰,۰۰۰ اتفاق افتاد و پاداش استخراج هر بلاک به ۶.۲۵ بیتکوین کاهش یافت.
پروتکل بیتکوین به طور خاص طراحی شده است، به گونه‌ای که پس از استخراج هر ۲۱۰ هزار بلاک از بلاک‌چین، پاداش استخراج بلاک بیت کوین تحت یک فرایندی به نام “هاوینگ” نصف می‌شود. این به معنای کاهش پاداش ماینرها به نصف است و تولید بیت‌کوین‌های جدید نیز مشکل‌تر می‌شود، مانند زمانی که پیدا کردن معادن جدید طلا با گذر زمان دشوار‌تر و نایاب‌تر می‌شود. در نتیجه، به مرور زمان تعداد بیت‌کوین‌های جدید کاهش می‌یابد.
منظور از هاوینگ چیست؟
در واقع، “هاوینگ” یا “هالوینگ” (halving) از ریشه لغت باستانی در انگلستان گرفته شده و به معنای “دو نیم کردن” است. این اصطلاح به یک پدیده اطلاق می‌شود که با وقوع آن، پاداش استخراج هر بلاک در زنجیره بلاک‌چین بیتکوین نصف می‌شود. برای درک بهتر این مفهوم، ابتدا باید بلاک‌چین بیتکوین را بشناسیم.
به طور کلی، بلاک‌چین یک دفترچه دیجیتال بزرگ است که اطلاعات مربوط به تراکنش‌ها را در بلاک‌هایی با حجم یک مگابایت ذخیره می‌کند. زمانی که یک تراکنش مربوط به بیتکوین انجام می‌شود و طی آن شخصی مقدار مشخصی بیتکوین را برای فرد دیگری ارسال می‌کند، این تراکنش در یک بلاک همراه با حدود ۵۰۰ تراکنش دیگر که تقریبا در همان زمان ثبت شده‌اند، ذخیره می‌شود.
در سال ۲۰۰۹، بیتکوین توسط ساتوشی ناکاموتو معرفی شد. ناکاموتو روشی نوآورانه به منظور توزیع بیتکوین ارائه داد. این روش که به نام ماینینگ یا استخراج بیتکوین شناخته می‌شود، به افراد امکان می‌دهد تراکنش‌های جدید در بلاک‌های جدید بلاک‌چین بیتکوین را تأیید کرده و برای انجام این کار پاداش بیتکوین دریافت کنند. تأیید این تراکنش‌ها بر اساس محاسبات کامپیوتری انجام می‌شود. در زمان معرفی بیتکوین، پاداش هر بلاک جدید که تقریباً هر ۱۰ دقیقه ساخته می‌شود، ۵۰ بیت کوین بود.
اما ساتوشی ناکاموتو در پروتکل بیتکوین قانونی تعریف کرد که بر اساس آن، پس از هر استخراج ۲۱۰٬۰۰۰ بلاک که تقریباً ۴ سال به طول می‌انجامد، پاداش استخراج به نصف می‌رسد. این واقعه با نام “هاوینگ” شناخته می‌شود. همچنین باید توجه داشت که این رویداد نیمی از نرخ تورم بیتکوین و نیز نرخ ورود بیت کوین‌های جدید به چرخه بازار را کاهش می‌دهد.
بلوک بیت کوین چیست؟
بلوک بیتکوین واحد اصلی ساختار بلاک‌چین است که در آن اطلاعات مربوط به تراکنش‌ها ذخیره می‌شود. هر بلوک یک واحد زمانی از تراکنش‌ها را شامل می‌شود و سپس به زنجیره بلاک‌چین اضافه می‌شود. این بلوک‌ها به ترتیب به یکدیگر متصل هستند و تاریخچه تمام تراکنش‌ها در بیتکوین در این زنجیره ثبت می‌شود.
هر بلوک علاوه بر اطلاعات تراکنش‌ها، شامل اطلاعات دیگری همچون مارکل روت (Merkle Root)، سازنده بلوک، نامبر (شماره) بلوک، و نامبر قبلی بلوک می‌شود. برای ایجاد یک بلوک جدید و اضافه کردن آن به بلاک‌چین، ماینرها باید مسائل پیچیده ریاضی را حل کنند که به عنوان “Proof of Work (PoW)” شناخته می‌شود. پس از حل این مسائل، بلوک جدید ایجاد می‌شود و به زنجیره بلاک‌چین اضافه می‌شود و ماینر برای این کار پاداش می‌گیرد.
هر چند زمانی که تعداد معینی از بلوک‌ها (معمولاً هر ۲۱۰,۰۰۰ بلوک) ساخته می‌شوند، پاداش ماینرها در هاوینگ به نصف می‌رسد و این پدیده به نام “هاوینگ” شناخته می‌شود. هاوینگ منجر به کاهش تعداد بیت کوین‌های جدیدی که وارد بازار می‌شوند، می‌شود و این تاثیراتی بر قیمت و ساختار بازار دیجیتال بیت کوین دارد.
تاثیر هاوینگ روی قیمت بیت کوین
در سال ۲۰۰۹، هنگامی که بیت کوین ایجاد شد، پاداش تشکیل هر بلوک در بیت کوین ۵۰ بیتکوین بود. اولین هاوینگ در سال ۲۰۱۲ رخ داد، و در آن زمان پاداش استخراج هر بلوک به ۲۵ بیتکوین کاهش یافت. این تغییر مهمی در ساختار پاداش‌دهی بیتکوین بود.
پس از اولین هاوینگ، قیمت بیتکوین رشد قابل توجهی داشت. در واقع، قیمت بیتکوین به ازای هر واحد از ۱۱ دلار در زمان هاوینگ اول به ۱,۱۰۰ دلار در سال ۲۰۱۳ رسید. این افزایش نمادین نشان می‌دهد که هاوینگ‌ها می‌توانند به عنوان عوامل مهمی بر روی ارزش و قیمت بیتکوین تأثیر بگذارند.
با این حال، باید توجه داشت که این تغییرات تنها به عوامل هاوینگ برنمی‌گردند، و عوامل دیگری مانند تقاضا و عرضه در بازار نیز تأثیرگذار هستند. همچنین، بازار بیتکوین پس از هر هاوینگ ممکن است با نوسانات مختلف مواجه شود.
هاوینگ بعدی بیتکوین به تاریخ ۹ ژوئیه ۲۰۱۶ (یا ۹ جولای ۲۰۱۶) برمی‌گردد و این پدیده به معنای کاهش نصف پاداش استخراج بلاک در بیتکوین بود. با کاهش پاداش از ۲۵ بیتکوین به ۱۲.۵ بیتکوین در هر بلاک بیتکوین پس از هاوینگ، پاداش ماینرها که در مقابل کارهایی که انجام می‌دادند دریافت می‌کردند، به نصف کاهش یافت. این اتفاق باعث افزایش ارزش بیت کوین در بازار شد و قیمت این ارز از ۷۱۰ دلار به ۱۹,۰۰۰ دلار افزایش یافت.
در واقع، هاوینگ به عنوان یکی از عوامل تأثیرگذار در افزایش قیمت بیتکوین شناخته می‌شود، زیرا کاهش نصف پاداش استخراج و کمتر شدن عرضه جدید بیت کوین‌ها، در مقابل تقاضای موجود، باعث افزایش قیمت گردیده است. با این حال، باید توجه داشت که قیمت بیتکوین تحت تأثیر عوامل متعددی اعم از تقاضا و عرضه در بازار، رویدادهای جهانی، تغییرات تکنولوژیکی و تغییرات در سیاست‌های بیتکوین قرار دارد.
آخرین هاوینگ بیتکوین در تاریخ ۲۴ اردیبهشت ۱۴۰۰ برابر با ۴ می ۲۰۲۱ اتفاق افتاد. این هاوینگ باعث کاهش پاداش استخراج بیتکوین به ازای هر بلاک به ۶.۲۵ بیتکوین شد.
هاوینگ بعدی بیت کوین و پیش‌بینی تاثیر آن بر رمز ارز برتر بازار
سال ۲۰۲۴، زمان بسیار مهمی برای رخداد یکی از رویدادهای مهم در دنیای بیتکوین و آن هاوینگ بعدی بیتکوین است. این رویداد در بازه زمانی میان ماه‌های فوریه تا ژوئن سال ۲۰۲۴ اتفاق خواهد افتاد. در این زمان، تعداد بلاک‌های ایجاد شده در بلاک چین بیتکوین به ۸۴۰ هزار بلاک می‌رسد.
در حال حاضر، در ازاری هر بلاکی که استخراج می‌شود، پاداشی معادل ۶.۲۵ بیتکوین به استخراج‌کننده داده می‌شود. اما هنگامی که این تعداد بلاک به ۸۴۰ هزار بلاک می‌رسد، پاداش هر بلاک به ۳.۱۲۵ بیتکوین کاهش خواهد یافت. این کاهش در پاداش استخراج بلاک‌ها نشان‌دهنده اهمیت ویژه‌ای است و تأثیری مهمی بر دینامیک‌های بیتکوین و ماینینگ آن دارد.
آخرین هاوینگ بیت کوین چه زمان اتفاق خواهد افتاد؟
انتظارها برای آخرین هاوینگ بیتکوین که قرار است در سال ۲۱۴۰ اتفاق بیفتد افزایش تقاضا برای این رمز ارز به دلیل عدم وجود ارز جدید است. یکی از دلایل اصلی این افزایش این است که هیچ بیتکوین جدیدی به بازار معرفی نمی‌شود. به عبارت دیگر، ارزش بیتکوین به طور طبیعی افزایش خواهد یافت و در نتیجه تقاضا نیز افزایش خواهد یافت. این افزایش تقاضا می‌تواند به افزایش کارمزد تراکنش‌ها هم منجر شود.
علاوه بر این، تا سال ۲۱۴۰، بیت کوین برای موارد مختلفی بیشتر به کار گرفته خواهد شد. هر چه تعداد موارد استفاده از بیتکوین در سال‌های پیشرو بیشتر شود، حجم تراکنش‌های انجام شده نیز افزایش خواهد یافت و این ممکن است باعث افزایش کارمزد تراکنش‌ها شود.
جمع بندی
در مقاله فوق به بررسی پدیده هاوینگ بیتکوین و تأثیرات آن بر قیمت این ارز دیجیتال پرداختیم. هاوینگ به تناسب زمانی که هر ۲۱۰,۰۰۰ بلاک ایجاد می‌شود، اجرا می‌شود و منجر به نصف شدن پاداش استخراج بلاک می‌شود. این پدیده تأثیرات متعددی بر بازار بیت کوین دارد که شامل افزایش میزان سختی استخراج، کاهش نرخ تورم، و کاهش عرضه بیتکوین در بازار است.
با وجود تعدادی عوامل دیگری که در تعیین قیمت بیت کوین نقش دارند، هاوینگ تاریخچه‌ای از افزایش قیمت پس از وقوع آن دارد. این موضوع نشان می‌دهد که معمولاً در مدت زمان کوتاه پس از هاوینگ، قیمت بیتکوین افزایش می‌یابد. با این حال، توجه به این نکته ضروری است که بازار بیتکوین پیچیده است و تأثیرات هاوینگ ممکن است در بازارهای مختلف و در طول زمان تغییر کند. به عبارت دیگر، هرچند هاوینگ نقش مهمی در تعیین مسیر قیمت بیتکوین دارد، اما تأثیرات آن باید با دقت و با توجه به شرایط جاری بازار در نظر گرفته شوند.
